donderdag 3 november 2011

Bijles wiskunde

Zo af en toe word ik gevraagd mijn buurmeisje te helpen met haar wiskunde opgaven. Dat doe ik graag. Want wees nu eerlijk. Je hebt gewoon een handicap wanneer je in Frankrijk wiskunde moet leren. Ondanks dat Frankrijk grote wiskundigen heeft voortgebracht (Pascal, Poisson, Poincare), kunnen ze niet eens fatsoenlijk tot honderd  tellen. Tot het getal negenenzestig lukt het nog maar dan gaan ze gek doen. Soixante-dix (60+10) staat voor het getal zeventig en bij tachtig wordt het nog gekker: Quatre-vingt (4x20), wat staat voor het getal tachtig.

Al jaren vraag ik mij af waarom Fransen niet kunnen tellen. Wanneer ik deze vraag voorleg aan een Fransman, word ik altijd een beetje schaapachtig aangekeken. Dat is gewoon zo. Net zo gewoon als dat je elk najaar de boel plat legt en gaat staken, dat andouilette een delicatesse is en dat cheques nog een wettig betaalmiddel zijn

Dan maar eens navragen bij onze veearts. Een geleerde man die altijd wel een antwoord heeft op boeiende vragen. Hij wist mij te vertellen dat de Franse telling heeft te maken met het vroegere monetaire stelsel. Er werd geteld met muntjes van twintig cent en vandaar dat tachtig wordt aangeduid met quatre-vingt. OK, klinkt plausibel maar waarom wordt zestig dan niet aangeduid met trois-vingt? Hebben er dan munten van zestig centimen bestaan? Waar komt dan het getal soixante-dix (zeventig) vandaan?   
Daar onze veearts geleerd is maar ook Belg, ben ik maar eens een avondje gaan googlen.

Via de gebruikelijke omwegen en afleidingen wanneer je iets probeert op te zoeken op internet (wat betekent het getal google, decimale, vijftallige, octagonale, binaire en vigesimale stelsels, het faculteitssysteem, Poincaré, Maanzaadstraat) kwam ik uiteindelijk terecht bij Zonnekoning Lodewijk de XIV.

De geschiedenis vertelt dat deze bijzonder ijdele man ook een dagje ouder werd en op een gegeven moment geen decenium ouder meer wilde worden. Na zijn negenenzestigste levensjaar werd hij daarom  zestig tien (soixante dix). Dat klinkt namelijk een stuk jonger dan zeventig. Vanaf die tijd moest het volk dus tellen volgens de wil van de koning. Geen wonder dat het volk in opstand kwam en er een revolutie uitbrak.

Opeens bekruipt mij een onaangenaam gevoel. Indien koningen bepalen hoe het volk telt, hoe gaat het dan met de toekomst van Nederland? Kan prins Willlem Alexander eigenlijk wel tellen?

Hieronder een filmpje dat verklaart waarom Nederlanders zo goed kunnen tellen: